Χειρουργική Θεραπεία

Η χειρουργική του μαστού περιλαμβάνει δύο είδη επεμβάσεων, την ογκεκτομή ή τμηματεκτομή και την μαστεκτομή.

Κατά την ογκεκτομή διατηρείται ο μαστός και αφαιρείται μόνο το τμήμα του που περιέχει τον όγκο. Κατά την ογκεκτομή θα πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχουν υγιή όρια εκτομής, ώστε να εξασφαλίζεται η πλήρης αφαίρεση του όγκου. Θα πρέπει δηλαδή, στο τμήμα του μαστού που αφαιρείται, ο όγκος να περιβάλλεται από ένα στρώμα υγιών ιστών.

Σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι όγκοι (πολυεστιακός καρκίνος) θα πρέπει να αφαιρούνται πλήρως με μία και μόνο εκτομή, δηλαδή να περιλαμβάνονται όλοι στο τμήμα του μαστού που αφαιρείται και να μην απαιτείται η αφαίρεση περισσότερων ξεχωριστών τμημάτων.

Πολλαπλές εκτομές για την αντιμετώπιση της πολυεστιακής νόσου επιτρέπονται σε λίγες και επιλεγμένες περιπτώσεις.

Η ογκεκτομή ακολουθείται πάντοτε από μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία του μαστού.

Στην μαστεκτομή αφαιρείται όλος ο μαστός. Έχει ένδειξη σε περιπτώσεις που ο καρκίνος καταλαμβάνει μεγάλη έκταση μέσα στο μαστό και καθιστά αδύνατη την διατήρηση υγιούς μαστού, καθώς και σε περιπτώσεις γυναικών πολύ υψηλού κινδύνου σαν προφυλακτική επέμβαση για την αποφυγή εμφάνισης καρκίνου στο μέλλον.

Η μαστεκτομή διακρίνεται σε απλή μαστεκτομή κατά την οποία αφαιρείται όλος ο μαστός μαζί με τη θηλή-θηλαία άλω και το μεγαλύτερο τμήμα δέρματος που τον καλύπτει, σε μαστεκτομή με διατήρηση δέρματος (skin sparing mastectomy) κατά την οποία αφαιρείται όλος ο μαστός μαζί με τη θηλή-θηλαία άλω αλλά διατηρείται το δέρμα που τον καλύπτει και στην μαστεκτομή με διατήρηση θηλής (nipple sparing mastectomy) όπου αφαιρείται όλος ο μαστός αλλά διατηρείται το δέρμα και η θηλή-θηλαία άλως.

Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις ακολουθεί, στην ίδια επέμβαση, αποκατάσταση (ανάπλαση) μαστού.

Μετά από μαστεκτομή απαιτείται ακτινοθεραπεία μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Η χειρουργική της μασχάλης περιλαμβάνει τρία είδη επεμβάσεων, την βιοψία λεμφαδένα φρουρού, την στοχευμένη λεμφαδενεκτομή και τον λεμφαδενικό καθαρισμό μασχάλης.

Στην βιοψία λεμφαδένα φρουρού αφαιρούνται και εξετάζονται οι μασχαλιαίοι λεμφαδένες που πρώτοι θα δέχονταν καρκινικά κύτταρα σε περίπτωση διασποράς του καρκίνου μέσω του λεμφικού συστήματος.

Οι λεμφαδένες φρουροί είναι συνήθως 1-4, ανιχνεύονται μετά από ένεση ειδικής ουσίας στο μαστό (ραδιενεργός ουσία, μπλε χρωστική, ενδομαγνητική ουσία) και εντοπίζονται κατά τη διάρκεια του χειρουργείου με τη χρήση συσκευών ανιχνευτών.

Κατά την στοχευμένη λεμφαδενεκτομή της μασχάλης, λεμφαδένες που διαπιστώθηκε προεγχειρητικά με βιοψία με βελόνη πως περιέχουν καρκινικά κύτταρα, σημαδεύονται με ειδικό σημαντήρα (μεταλλικό clip, εναιώρημα άνθρακα, ενδομαγνητικό σπορίδιο κ.ά.).

Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου εντοπίζονται οι σεσημασμένοι λεμφαδένες και αφαιρούνται μαζί με τους λεμφαδένες φρουρούς.

Στον λεμφαδενικό καθαρισμό μασχάλης αφαιρούνται οι μασχαλιαίοι λεμφαδένες μέχρι ενός επιπέδου της μασχάλης.

Συνήθως είναι δέκα και περισσότεροι λεμφαδένες με εξαίρεση τις περιπτώσεις που προηγήθηκε προεγχειρητική χημειοθεραπεία οπότε μπορεί να είναι λιγότεροι.

Ο λεμφαδενικός καθαρισμός συνοδεύεται από υψηλά ποσοστά επιπλοκών με κύρια το λεμφοίδημα του άνω άκρου. Το λεμφοίδημα είναι πρήξιμο του χεριού, εμφανίζεται στο 25-30% των ασθενών μετά λεμφαδενικό καθαρισμό και ακτινοθεραπεία και αποτελεί μόνιμη κατάσταση.